Elk jaar wordt de Perspectievennota voor de komende jaren voorgelegd aan de gemeenteraad. Een soort doorkijk naar de toekomst vanuit de gemeente. Ook dit jaar weer geeft de GroenLinks fractie weer zijn algemene beschouwing hierop. Dit jaar vooral geënt op de vanzelfsprekendheid van bezuinigen.
GroenLinks meent dat alle maatregelen tot bezuiniging het product zijn van de onverantwoordelijke houding van het internationale bankwezen waar, zo te zien volgens dit kabinet, de mensen die het niet kunnen betalen de rekening voor gepresenteerd krijgen.
Het nastreven van efficiency en een verantwoord omgaan met belastinggeld vinden wij natuurlijk een bestuurlijke verplichting. Een overheid is echter geen bedrijf.
Het is een van de middelen waarmee de burger zich georganiseerd heeft als samenleving.
Niet winst maken maar het dienen van de publieke zaak is hier het doel, en die mag wat ons betreft geen kind van de rekening worden.
Wat ons opvalt is dat ook op gemeentelijk niveau die rekening bijna als een vanzelfsprekendheid wordt gepresenteerd.
We bedenken allerlei bezuinigingsmaatregelen ook op lokaal niveau, die we als raadsleden en burgers van deze gemeente kennelijk als logisch en onvermijdelijk willen slikken.
Bij de bestudering van het geactualiseerd meerjarenperspectief valt een en ander pas goed op, we noemen er een paar die in deze PPN een trend lijken te volgen:
63 Bezuinigingen op budgetten jeugd, onderwijs en jeugdzorg. (C 2 C)
68 Schrappen bijdrage aan realisatie Foyer de Jeunesse
72 Eigen bijdrage WAJONG-ers collectief vervoer
83 Bezuiniging peuterspeelzaalwerk.
Kern van de zaak is dus dat we verkeerde vanzelfsprekendheden willen vervangen door productieve mogelijkheden. Oplossingen boven brengen die we eigenlijk al jaren weten, maar om allerhande reden niet of niet helemaal gedaan hebben.
In hoofdlijnen enige opmerkingen over verschillende programma’s.
Begrotingpositie
Wat de begrotingpositie betreft kunnen we er niet omheen zonder te concluderen dat het allemaal niet makkelijker zal worden. Krimp in rijksbijdrage en bevolking zal haar effecten geven en daar dienen we rekening mee te houden. We delen de strekking van de uitgangspunten uit de inleiding van de PPN. In de uitwerking hiervan zijn echter verschillende gedachten mogelijk.
Bestuur en Burger
Het collegeantwoord op onze vraag over de ontwikkeling van dorpsplannen komt ons redelijk over. Er is genoeg kennis binnen de organisatie aanwezig om een en ander goed te begeleiden zonder de autonomie van wijk- en dorpsraden aan te tasten en, die zijn daar zelf immers ook bij.
Verkeer en vervoer
In het algemeen zijn meer wegen niet altijd de oplossing.
Een slimmere inrichting kan, zoals bv. bij de ontsluiting van Othene het verkeer de goede kant opsturen.
Economie en toerisme
Dat we met grote projecten met onduidelijke uitkomsten en dekkingsmogelijkheden pas op de plaats moeten maken lijkt ons ook heel duidelijk. De Schelde is ook mooi zonder een luxe boulevard en een stad zonder water kan er geen verbinding mee maken, tenzij je dat water er in brengt. Bij de Axelse dam bij voorbeeld?!
Bij het aanpakken van de Scheldeboulevard zouden we in ieder geval eerder moeten kijken naar de toegankelijkheid voor iedereen. En daarnaast goed lopende projecten uitbreiden, zoals de beeldenroute, i.p.v. hierop te bezuiniging zoals voorgesteld wordt bij kunst en cultuur.
In relatie hiermee is de ontwikkeling van meer culturele buitenactiviteiten op het Theaterplein meer voor de handliggend. De amfitheaterachtige ruimte is hier namelijk ook voor bedoeld en er is daar destijds al veel in geïnvesteerd.
Het schrappen van de ontwikkelingen op het Nozenstrandje zou de meerjarenbegroting al vrij aardig ontlasten, het heeft immers genoeg eigen kwaliteit om het zonder inpoldering te kunnen stellen. Het project Veerhaven wordt daar o.i. alleen maar beter van.
Als een “Noordkust van Vlaanderengemeente”, het portaal van Vlaanderen, dient voor Terneuzen grensoverschrijdend samenwerken een must te zijn. Daarbij hoort ook het vechten voor behoud van het bureau voor grensarbeid. Zowel ondernemer als personeel moet zo ongehinderd mogelijk grensoverschrijdend kunnen werken.
Kunst en cultuur
Laten we maar even voorspelbare opmerkingen over het bezuinigen op het beetje kunst en cultuur dat we in deze gemeente nog doen terzijde houden.
Dat was nooit erg veel en zal voorlopig niet veel meer worden, ook gezien de kaalslag op cultureel gebied van het kabinet.
We roeien eigenlijk al jaren met de riemen die we hebben, gewoon omdat er nog geen bestuurlijke ruimte gevonden is in deze gemeente om een buitenboordmotortje aan te schaffen, laat staan een wat meer comfortabele riviercruiser.
We maken ons wel wat zorgen over de positie van Porgy en Bess.
We hopen dat voor dit instituut een praktische benadering tot behoud en versterking kan leiden. De inzet van de vrijwilligers daar mag best wel gehonoreerd worden, ook gezien de kwaliteit van programmering. Een commerciële benadering kan hier o.i. geen soelaas bieden. Porgy en Bess dankt haar reputatie immers aan haar niet-commerciële manier van werken.
Sport en recreatie
Pas op de plaats maken kan ook betekenen dat we zoiets als de Enecotour een keer links laten liggen, om in lijn met het initiatief voor een meer regionaal gedacht gehandicaptensportevenement meer in te zetten op zoiets als een regionaal trimfietsevenement, een “Kasseientour” bij voorbeeld. Het promotioneel voordeel van de Enecotour voor onze gemeente kan absoluut niet aangetoond worden. Je kunt er geen kosten/batenprognose op loslaten en voor GroenLinks is dat wat moeilijk te accepteren, gezien alle maatregelen die men nodig vindt om de begroting te ontlasten.
Het in stand houden van sport- en andere accommodaties zou iets meer afhankelijk kunnen zijn van wat wij een “vrijwilligersnorm” zouden willen noemen. De relatie overheid/burger is immers een tweerichtingsverkeerstroom waarbij je met elkaar uitmaakt hoeveel overheid je nodig hebt om zaken te realiseren of in stand te houden. Hoeveel mensen zijn er bv. nodig om een zwembad of sportveld open te kunnen houden? Wat kan er gedaan worden door vrijwilligers en waar heb je professionals voor nodig? Wordt die norm gehaald, dan is de sportvoorziening kennelijk gewenst door de gemeenschap. Dan is een gemeentelijke inspanning hier ook gerechtvaardigd.
Ruimte, wonen en Milieu
Ook het milieu, een kwestie van preventieve volksgezondheid, lijkt hier het kind van de rekening te worden, dat wil zeggen, als het aan het kabinet ligt. Dat is treurig, gezien de inspanningen van onze gemeente, denk o.a. aan de bio-base-economy, om met onze beperkte middelen hier inhoud aan te geven. Een duurzaamheidtoets voor alles wat we ruimtelijk/economisch willen (laten) ontwikkelen is dan ook geen overbodige luxe en kan, indien praktisch ingepast in de procedures bij voorbaat de investeringen sturen en dus gerommel achteraf vermijden. Investeren in uitsparen dus. We weten dat een en ander tot op zekere hoogte al gebeurt, maar dat het niet verkeerd is om als haven- en industriegemeente hier een vooruitstrevende positie in te willen nemen.
Dat heet positie creëren, in plaats van er afhankelijk van te zijn.
De beste manier om krimp te vermijden of verminderen lijkt ons te werken aan een goed woon, werk en leefklimaat. Waarom mensen laten wonen in eenheidsworst, als je op een praktische creatieve manier en voor hetzelfde geld je wijken en dorpen plezierig beleefbaar kunt maken door je manier van vorm- en kleurgeven naast historisch karakterbehoud in de bebouwde ruimte. Door een rijk geschakeerd groenplan, gebruik van waterpartijen en veel wandel, fiets en speelruimte te ontwikkelen. Door handig in te spelen op het robuuster maken van natuurlijke landschapselementen die qua routering goed aansluiten op elkaar
en op de bebouwde kom.
Er is een verschil tussen het behouden van cultuurhistorie en het laten verpauperen van bebouwing. Behoud van het eerste leidt vaak tot verbetering, terwijl verpaupering ook de cultuurhistorie aantast. Het kaf van het koren scheiden dus en verpaupering vervangen door in een omgeving goed passende nieuwbouw. De cultuurhistorie daarbij koesteren.
Werk en Inkomen, de Macht van Maatwerk
Mensen in de bijstand zijn noch voor zichzelf, noch voor de samenleving productief.
Groenlinks investeert liever in scholing en bemiddeling en het laten verrichten van maatschappelijke werkzaamheden, waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende opleidingsniveaus, de gerichtheid van mensen en de mogelijkheden die dat geeft om winwinsituaties te scheppen. GroenLinks wil immers geen draaideurwerkzoekenden en geen onterechte verdringing op de arbeidsmarkt.
Al deze taakstelling dient uiteindelijk gericht te zijn op deelneming aan de reguliere arbeidsmarkt en kan dan successievelijk o.a. via detacheringprojecten in het bedrijfsleven mogelijk leiden tot vast werk dat past bij de persoon en zijn/haar opleidingniveau.
Als dit mogelijk is zonder steeds breuken in het inkomen van mensen te veroorzaken, ook hier ontbureaucratiseren dus, schept dat zelfvertrouwen en kansen voor hen die dat nodig hebben.
Mogelijk kan een deelnamecontract hier een rol in spelen.
Dan is ook werk zoeken of jezelf hier geschikt voor maken en daarin geholpen worden, een werktaak waarvoor alle betrokken partijen kunnen tekenen.
Voor een deel doet onze gemeente dit soort dingen ook al.
Geluiden uit het veld laten echter horen dat in de praktijk dit lang niet altijd soepel loopt.
Het lijkt er op dat over nog teveel schijven dingen moeten gedaan worden en tegenstrijdige beschikkingen gedaan worden. Dat het rijk het UWV wil afschaffen en het UWVwerkdeel van ons werkplein zou kunnen verdwijnen draagt niet bij.
Reden te meer misschien om een en ander binnen de organisatie te gaan regelen in plaats van gebruik te maken van externe instellingen.
De lijnen worden dan veel korter en het kan mogelijk juist daarom dan veel goedkoper.
Daar waar dit niet mogelijk is proberen mensen een plaatsje te geven in het maatschappelijke veld (van Dethon tot wijkwerk en van alles er tussenin).
Wij denken dat naast groot maatschappelijk nut, dit ook door meer maatwerk kan leiden tot minder overheidbesteding.
Belangrijk hierin is natuurlijk dat ook het bedrijfsleven inziet dat meedoen een welbegrepen eigenbelang kan zijn en dat men zich hieraan verbindt en verplicht, ook als het banen betreft voor mensen met een beperking.
Ook dient het bedrijfsleven zich bewust te worden van de problemen die leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt oplevert, ook voor de bedrijven zelf.
Mens en Maatschappij
Mede dankzij een motie van GroenLinks in de vorige raadsperiode zijn er pilots gestart op het gebied van een meer integrale en wijkgerichte manier van zorg verlenen waarvoor 2 proefgebieden zijn aangewezen in onze gemeente, n.l. de Oudelandse Hoeve en Sluiskil.
We vinden het goed dat een evaluatie van deze pilots heeft geleid tot de wens deze manier van werken uit te breiden over de hele gemeente. We hopen dat mensen die het nodig hebben daarmee kunnen krijgen wat ze echt nodig hebben, niet wat een of ander rigide indicatieregime voorschrijft. Zorg verlenen is en blijft mensenwerk.
Dit mag geen onderwerp van bureaucratisch gedoe worden.
Het Foyer de la Jeunesse wordt kennelijk niet op een andere plaats gedacht dan was gepland, een gemeentelijke bijdrage wordt noodzakelijk geacht en toch wordt de 65000 euro die hier voor was gedacht wegbezuinigd. Een noodzaak die je wegbezuinigt kan alleen maar leiden tot het niet doorgaan van wat we toch een belangrijk maatschappelijk initiatief vinden. Kennelijk toch een kind van de rekening dus?
Dit geldt ook voor de kennelijk voorgestelde bezuiniging op Communities That Care, een programma dat gezien de maatschappelijke ontwikkelingen met name voor hoe om te gaan met jeugd en adolescentie enorm belangrijk is op de lange termijn. We waren als raad daar heel positief over. Als we dit accepteren is dat kennelijk nogal bekoeld.
GroenLinks wil hier niet voor tekenen. Gemeenschappen die zorgen voor hun gemeenschap staan centraal in wat wij als GroenLinks voorstaan.
De verlaging van de bijdrage aan het peuterspeelzaalwerk van maar liefst 300.000,- op de 540.000,- euro is ons inziens te veel, niet terecht en tegenstrijdig met de ambitie dit meer dan alleen maar een kinderstalling te laten zijn, zie de opleiding en bijscholing van leidsters en begeleiders in het kader van de vroeg- en voorschoolse educatie.
Ontwikkelingen binnen de paragrafen
We hebben bij de inleiding al gezegd het in grote lijnen eens te zijn met de daarin opgenomen intenties. Het weerstandsvermogen dient genoeg ruimte te hebben om de effecten van allerhande economische schommelingen te kunnen opvangen. Dit is ook wettelijk vastgelegd. Daar moeten we als raad dan ook niet aankomen.
We moeten niet meer onroerend goed in bezit hebben dan we globaal nodig hebben om als gemeente uit de voeten te kunnen. Wij willen dan ook niet te snel besluiten tot het doen van allerlei strategische grond- of gebouwenaankopen als daar geen redelijk perspectief op gebruik of kapitalisering bij in zicht is. Waar we gebouwen in bezit hebben die voor langere tijd onbenut zijn, willen we van onze gemeente een goed plan om ze in tijdelijk gebruik te hebben. Van kraakwacht tot tijdelijke bedrijfsruimte, het zijn allemaal mogelijkheden om ze toch maatschappelijk nuttig te laten zijn en de financiële lasten ervan een stuk omlaag te krijgen middels goede tijdelijke huur- of gebruiksovereenkomsten.
Gemeentelijke belastingen en leges
Laten we met zijn allen proberen onze goede plaats op de ranglijst van goedkoopste gemeenten waard te blijven, dat was immers een van de intenties die we met elkaar uitgesproken hebben als raad. Laat dit ook gelden voor het zo goed mogelijk in stand houden van voor alle beurzen toegankelijke gemeentelijke voorzieningen.
Collega’s van de Raad
Er komt van alles op ons af.
Laten we ons niet kind van de rekening maken, vooral ook voor hen die dat helemaal niet kunnen betalen. Dit kabinet verklaart alles heilig wat goed voor zichzelf kan zorgen. Laten we alles maar wat minder heilig verklaren en gewoon zorgen dat iedereen hier een beetje goed uitkomt en niemand hierbij buiten boord valt, ik weet het, een beetje moeilijk in dat roeibootje waarin we te roeien hebben met de riemen die we hebben, maar bepaald niet onmogelijk.
Fractie GroenLinks